παπαδική

Με τον τίτλο αυτό είναι γνωστοί μεγάλοι χειρόγραφοι κώδικες, γραμμένοι με το αρχαίο στενογραφικό σύστημα της βυζαντινής μουσικής. Οι κώδικες αυτοί περιέχουν μαθήματα του λεγόμενου παπαδικού μέλους, που ψάλλεται στις ιερές ακολουθίες. Οι αρχαίες Π. είναι γραμμένες σε μεμβράνη, ενώ τα μουσικά σημεία με τα οποία γινόταν η παρασήμανση είναι, στην όψη, σχεδόν σαν ιερογλυφικά. Σε κάθε Π. προτάσσονται η λεγόμενη προπαίδεια και οι προθεωρίες, σύντομες δηλαδή θεωρητικές διδασκαλίες με μουσικά παραδείγματα. Τα περισσότερα από τα μαθήματα της Π., εξηγημένα σύμφωνα με τις σύγχρονες μουσικές αντιλήψεις, δημοσιεύτηκαν σ’ ένα τετράτομο έργο, τον Πανδέκτη, καθώς και σε διάφορες Ανθολογίες που εκδόθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. παπαδικό μέλος. Ένα από τα τρία είδη των διαφόρων μελών της εκκλησιαστικής ψαλμωδίας, όπως είναι το μέλος των χερουβικών, των ανοιξανταρίων, των προσαπνοαρίων κ.ά. Το παπαδικό μέλος είναι διεξοδικότερο απ’ όλα τα άλλα μέλη και καθιερώθηκε την εποχή που οι ιερές ακολουθίες έπαψαν να είναι σύντομες, όπως στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, και, κυρίως, όταν καθιερώθηκαν στα μοναστήρια οι παννυχίδες. Το μέλος αυτό υιοθετήθηκε και στη Δυτ. Καθολική Εκκλησία από τον πάπα Γρηγόριο Θεολόγο τον 6o αι. Οι Δυτικοί το ονομάζουν cantus planus.

* * *

η

βλ. παπαδικός.